In het bedrijfsleven wordt het steeds meer gemeengoed om medewerkers autonomie te geven. Het maakt niet uit hoe het werk gedaan wordt. Als het maar gedaan wordt. Autonomie betekent letterlijk dat iemand zijn eigen wetten oplegt. Het staat voor zelfbestuur en zelfstandigheid. En in veel literatuur en onderzoeken wordt autonomie gezien als een levensbehoefte. Maar in hoeverre zijn wij in de huidige tijd nog in staat om autonoom te zijn? Hoeveel beïnvloeders zijn er dagelijks bezig om jou de autonomie af te nemen?
Het lijkt op een continu gevecht. Juist in deze tijd, nu we de autonomie zo hard nodig hebben. Autonomie om je veilig te voelen. Om de ruimte te ervaren die je nodig hebt om jezelf te ontplooien en te groeien.
Mentale veerkracht
Autonomie is gelinkt aan mentale veerkracht, want veerkrachtige mensen hebben een ongelooflijk sterke behoefte aan autonomie. Zij zijn continu op zoek naar zelfontwikkeling en vooruitgang en zien zichzelf als een losstaand persoon.
Maar als je het over autonomie hebt dan heb je het ook over verbondenheid. Dat klinkt tegenstrijdig maar autonomie creëer je alleen in een context met anderen. Ik ben, omdat wij zijn. Veerkrachtige organisaties zoeken steeds naar de balans tussen autonomie en verbondenheid. Ze zetten mensen in hun kracht en houden tegelijkertijd de verbinding in stand. Wanneer je dit kunt realiseren heb je het al snel over excellerende teams die fantastisch goed presteren.
“Autonomie creëer je alleen in een context met anderen”
Autonomie in de privé-situatie
Als we kijken naar autonomie in je persoonlijke leven komt er nog een aspect bij. En dat is liefde. Binnen de gezinssituatie, binnen de familie of vrienden- en vriendinnengroep is het soms verwarrend hoe autonomie en verbondenheid met elkaar verweven zijn. Ook een puberzoon of puberdochter streeft naar autonomie, om maar eens een voorbeeld te noemen. De wijze waarop dit plaatsvindt strookt mogelijkerwijs niet altijd met de manier waarop een ouder dit voor ogen heeft.
“Kun je zijn wie je bent? Mág je zijn wie je bent? Voel jij je echt vrij?”
En zelfs in relaties speelt dit thema een grote rol. Kun je zijn wie je bent? Màg je zijn wie je bent? Voel jij je echt vrij? En voel je ook het mooie van het samenzijn, de meerwaarde van de verbinding? Zie jij je partner en ziet de partner jou? En wat wordt er dan gezien? Waar zit de aansluiting op existentieel niveau? De wijze waarop autonomie en verbondenheid met elkaar verweven zijn is van directe invloed op de kwaliteit van je relatie. Zo zou je zelfs kunnen spreken van veerkrachtige relaties. En wat ontbreekt er wanneer dit niet het geval is?
In 2009 heb ik zelf enorm met het thema autonomie en verbondenheid geworsteld. Ik zat in de voorbereiding van een van de zwaarste expedities van mijn leven. De eerder genoemde solotocht van 6.000 kilometer door Mongolië en Russisch Siberië. Als eerste mens op aarde zou ik, op eigen kracht, de route van de Trans Siberië Express afleggen in een tijdsbestek van negentig dagen. Om dit mogelijk te maken had ik mijn ouderschapsverlof opgenomen waar ik wettelijk recht op had. Normaal gesproken gebruik je dit verlof om bij je kind te zijn. Ik gebruikte het echter om mijn zesjarige dochter te verlaten en me te storten in een onbekend avontuur. Tot op de dag van vertrek heb ik getwijfeld of ik er goed aan deed. Mochten mijn dromen ten koste gaan van het contact met mijn kind? Tot hoever mag je gaan om jouw eigen ambities na te streven? Tijdens de expeditie liep ik in een van de grootste woestijnen ter wereld. Het was een barre en zware tocht. Totale eenzaamheid in een straal van honderden kilometers. Alleen maar zand en dorre vlaktes. Onderweg kreeg ik antwoorden op mijn levensvragen en onder het maanlicht dacht ik aan haar.
“Ik gebruikte mijn ouderschapsverlof om mijn zesjarige dochter
te verlaten en me te storten op een onbekend avontuur”
Drie maanden later deelden wij onze verhalen. Ook zij had avonturen beleefd en van alles meegemaakt met vriendjes en vriendinnetjes op de basisschool. En ook zij heeft de nabijheid gevoeld ondanks een afstand van duizenden kilometers. We waren al die tijd dichter bij elkaar dan ooit.
Stil staan bij jouw autonomie
Het is goed om van tijd tot tijd eens stil te staan bij jouw autonomie. Maak er eens tijd voor. Zo nu en dan de balans op maken. Zorg voor jezelf en wees in verbinding met anderen. Want als je niet voor jezelf kan zorgen, als je niet jezelf kan zijn, hoe kan je dan iets betekenen voor een ander? Als partner, dochter, zoon, vrouw, man, leidinggevende en medewerker heb je hierin je verantwoordelijkheid te nemen. En dat is wat veerkrachtige mensen doen.
Ga voor autonomie en word de andere norm!
Bovenstaand artikel is een samenvatting over het thema autonomie wat verder beschreven wordt in het boek Mentale Veerkracht voor Professionals. Meer lezen? Bestel het boek op Managementboek.nl.
